QUATREFAGES - KAROL DARWIN I JEGO POPRZEDNICY. Studyjum nad teoryją przeobrażeń 1873

OCHOROWICZ Julian

KAROL DARWIN I JEGO POPRZEDNICY

STUDYJUM NAD TEORYJĄ PRZEOBRAŻEŃ

Dzieło Adolfa Quatrefagesa de Bréau Jean Louis Armand de 

przetłumaczył i uzupełnił...

[Quatrefages de Bréau Jean Louis Armand de]

Warszawa 1873, nakładem Księgarni Gebethnera i Wolffa, str.XV, XXIV, 325; format 13x18,5 cm

"Kilka słów od tłumacza:
Quatrefages jest przeciwnikiem Darwina – ale jednym z tych nielicznych przeciwników, którzy zarzuty teorii jego czynione, czerpią wyłącznie z czystego źródła nauki. Dzieło które czytelnikom polskim przedstawiam w przekładzie, posiada podwójną wartość: dla nauki i dla ogółu. Dla nauki – ponieważ streszcza w sobie wszystkie zarzuty, jakie tylko ze stanowiska pozytywnej wiedzy teorii Darwina uczynić można; dla ogółu – ponieważ daje jasne i dokładne pojęcie o całym zakresie rozbieranego przedmiotu, przedstawiając mianowicie teorię Darwina w najprzystępniejszym i najwierniejszym streszczeniu.
Oto co mówi w tym przedmiocie pani Klementyna Royer w przedmowie do francuskiego przekładu pierwszej pracy Darwina: "Przyznajemy chętnie, że pan Quatrefages, pomimo że umysł jego od tak dawna już przywykł do wprost przeciwnych teorii przeobrażeń poglądów, umiał oddać całą. sprawiedliwość przeciwnikowi z którym walczy. Przedstawione przezeń streszczenie teorii Darwina jest tak bezstronne, tak jasne, tak dokładne, że ułatwi niewątpliwie zrozumienie jej zasad znacznej liczbie umysłów, przywykłych raczej do potocznej wymowy literackiego języka, aniżeli do suchego naukowego wykładu, i ścisłych wywodów dzieła O pochodzeniu gatunków. Niektóre z najważniejszych praw wykrytych przez Karola Darwina, p. Quatrefages przedstawił jaśniej i ozdobniej od samego autora. I jakkolwiek znakomity antropolog, może nie zawsze dokładnie pojął całą ich doniosłość, wszystkie wypływające z nich wnioski, wszystkie wzajemne ich stosunki; jakkolwiek nie zawsze spostrzegł że uchylają one własne jego zarzuty; jakkolwiek niektóre z nich nieco zaniedbał – z tym wszystkim zajmujące jego studium nad ogólną historią naturalną, jest wybornym rozbiorem teorii przeobrażeń, mogącym służyć za wstęp do dzieła O pochodzeniu gatunków (Charles Darwin. De l'origine des éspeces, trad. de M-e Clémence Royer, 3-e édition, Paris 1870, XI-XII.).
Winienem jeszcze dodać parę słów o dopełnieniach jakie weszły w skład niniejszej pracy. Sam tytuł oryginału (Charles Darwin et ses précurseurs français) wskazuje, że była w nich mowa wyłącznie o francuskich poprzednikach Darwina. Taka jednostronność odejmowała dziełu charakter wyczerpującego studium nad historycznym rozwojem teorii przeobrażeń. Dla tego to postanowiłem, streszczenie poglądów francuskich naturalistów, uzupełnić poglądami niemieckich i angielskich. Tym sposobem liczba ośmiu poprzedników Darwina podanych u Quatrefages'a wzrosła do czterdziestu jeden – i sądzę że przez takie dopełnienie obraz rozwoju całej teorii, stał się pełniejszym i dokładniejszym. Streszczenie teorii niemieckich podałem podług Haeckela – angielskich zaś podług samego Darwina."

TWARDA OPRAWA PÓŁSKÓREK Z EPOKI. GRZBIET Z TŁOCZENIAMI I ZŁOCONĄ TYTULATURĄ. OBCIĘCIA KART PRÓSZONE.

Stan BDB-/ miejscami rdzawe plamki [foxing], ŁADNY EGZEMPLARZ

Pieczęć z Biblioteki T. Chrzanowskiego.

Tadeusz Chrzanowski (ur. 14 maja 1926 w Krakowie, zm. 24 grudnia 2006 tamże) – polski historyk sztuki, literat, fotograf, tłumacz poezji, publicysta m.in. paryskiej "Kultury" i "Tygodnika Powszechnego" (pseudonimy: Tymoteusz Klempski, Józef Szrett), profesor Politechniki Krakowskiej i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w latach 1991–2005 przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, członek krajowy korespondent PAU.