WCZESNY KRAKOWSKI STARODRUK - KRAKOWSKA OPRAWA Z RADEŁKAMI WIZERUNKOWYMI wyd. 1546

WCZESNY KRAKOWSKI STARODRUK - KRAKOWSKA OPRAWA Z RADEŁKAMI WIZERUNKOWYMI wyd. 1546

METHODUS CONFESSIONIS

Hoc est, ars siue ratio, et brevis quaedam via confitēdi, in qua peccata et eorum remedia, plenissime continentur. Ad haec, XII Articulorum fidei cum pia, tura erudita explanatio. (10 wier. łac. na pochwałę dzieła: Hanc methodū facilemq. viam peccata fatendi. Floribus etc).

Cracoviae, apud Viduam Floriani: Anno M.D.XLVI (1546), w 8ce, k. 196; w tekście 1 interesujący drzeworyt + kilka mniejszych drzeworytów winietowych, format 10x16cm

"Franc. Przeworsceo Sepulchri Dominici professo, Praeposito Przevorscensi, Domino suo plurimum observando ... Gregorius Przevorsceus Typographus officinae Unglerianae praefectus. — Wydawca powiada w Lectori Salutem: Superiore anno edideramus de institutione puerorum libellum, qui in gymnasio Navarrano scholasticis enarratus est eodem anno, quadragesimae tempore, idque statutis diebus et horis nempe post Completorium omnis diei sabbathi et omnis pervigilijs aliorum festorum dierum, Dominicis item diebus. Sed cum iam secundo mense post eius libelli editionem typographo ex magno exemplariorum numero pauca admodum superesset, obidiqu. ips. ad secundam editionem jam sese attingere: visum est nobis totum opus non dico recognoscere, sed novum omnino facere ... Ita novum formę prioris agnoscas. Były wiec dwie edycje. Dzieło obejmuje sześć części: 1) De mundi creatione. 2) De praeceptis decalogi. 3) De peccatis et virtutibus. 5) De reliquis peccatis. 6) De arte bene moriendi. Bandtke w dziele o drukarniach krakowskich mówiąc o drukarni Fl. Unglera i jego małżonki Heleny, o Grzegorzu Przeworskim, przełożonym drukarni, żadnej nie czyni wzmianki. Jocher 4346. — Wierzb. I 126" Estreicher. Estreicher podaje skrajnie inną ilość stron.

Rzadki polonik z I połowy 16 wieku z drukarni Heleny Unglerowej.

Helena Ungler (Unglerowa) (zm. 1551 w Krakowie) – właścicielka drukarni w Krakowie, żona Floriana Unglera. Florian Ungler był założycielem pierwszej w Polsce drukarni drukującą książki w całości w języku polskim. W latach 1536–1551 (od śmierci męża do swojej śmierci) Helena Unglerowa prowadziła w Krakowie drukarnię odziedziczoną po mężu. Faktycznymi pracami w drukarni kierowali wtedy: Stanisław z Zakliczyna (1538–1539), Jan Helicz (1539–1540), Grzegorz z Przeworska (1544–1546) i Maciej (być może Maciej Wirzbięta). Po śmierci Heleny zasób typograficzny przeszedł do drukarni Szarfenbergów.

TWARDA OPRAWA PEŁNA SKÓRA NA DESCE Z EPOKI. W ZWIERCIADLE OBU OKŁADEK WYKONANE RADEŁKIEM CHARAKTERYSTYCZNE WIZERUKI Z IKONOGRAFII BIBLIJNEJ STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU ORAZ WIZERUNKIEM EWANGELISTY: DAVIT - SALVATVR - PAVLVS - PETTRVS- LVCAS. BODIURA STANOWI POWIELENIE WCZEŚNIEJSZYCH MOTYWÓW. NA PRZEDNIM LICU ZŁOCONY TYTUŁ DZIEŁA. JEST TO ŁADNY PRZYKŁAD RENESANSOWEJ KRAKOWSKIEJ OPRAWY RADEŁKOWEJ.

Na pierwszej zachowanej karcie odręcznie inkaustem "Ex libris Stanislas X Neapoli". Jakość oprawy oraz wpis ten świadczyć mogą, że egzemplarz należał do Stanisława Reszki.

Reszka (Rescius, Reski) Stanisław (1544–1600), ksiądz, sekretarz i biograf kardynała Stanisława Hozjusza, dyplomata, opat jędrzejowski, pisarz. Ur. 14 IX w Buku w Wielkopolsce, posiadłości biskupów poznańskich; pochodził z wielodzietnej rodziny mieszczańskiej. Był synem Stanisława i Łucji.

"Załatwiał także prywatne sprawy Hozjusza i przy tej okazji nawiązywał kontakty z jego przyjaciółmi – osobami związanymi z Kościołem i dworem królewskim. Szczególnie bliskie stosunki utrzymywał z Marcinem Kromerem, o czym świadczy jego korespondencja. Od 23 II do 20 V 1569 R. przebywał z Hozjuszem na sejmie lubelskim. Po opuszczeniu dworu kardynała przez Walentego Kuczborskiego R. stał się najbliższym współpracownikiem Hozjusza i «kierownikiem jego kancelarii. Dn. 18 VIII 1569 wyruszył w jego orszaku do Rzymu. Uczestnicząc w pracach kardynała, podobnie jak on, bacznie obserwował wydarzenia w Rzpltej i interesował się szczególnie sprawami wyznaniowymi. Przetłumaczył na język polski pismo Hozjusza przeciw konfederacji warszawskiej z r. 1573 („Konfederacyjej w Warszawie 1573… rozbieranie”), a nadto sam, naśladując młodzieńcze poezje swego patrona napisał: De articulo confederationis haereticorum i Dialogus de turbulenta haereticorum pace in Polonia… (1573, wyd. T. Wierzbowski w: Bibl. Zapomnianych Poetów i Prozaików Pol. XVI–XVIII w., z. 24)".

"W 2. poł. 1573 R., po elekcji na tron polski Henryka Walezego, posłował do Paryża, aby w imieniu kardynała złożyć gratulacje nowemu królowi i polecić mu sprawy Kościoła w Polsce. Walezy chciał go wówczas zatrzymać przy sobie, a chociaż ze względu na Hozjusza R. odmówił, król nadał mu tytuł sekretarza i zrobił nadzieję na związaną z tym pensję, która pozostała tylko w sferze obietnic. Ponownie wysłał kardynał R-ę do Henryka w r. 1574, gdy król opuściwszy Polskę, przebywał przez pewien czas w Wenecji. T. r. opublikował R. zbiorek dokumentów dotyczących objęcia tronu przez Walezego („De rebus in electione, profectione, coronatione Henrici Regis Poloniae in Galia et in Polonia gestis”, Romae). W tym czasie napisał też komentarz do graficznej kompozycji Tomasza Tretera „Typus Ecclesiae catholicae”, zatytułowany: Explicatio typi Ecclesiae catholicae ad instar brevis laicorum catechismi (Venetiis)."

"Na początku 1592 r. został R. wyprawiony ponownie do Włoch, tym razem do Neapolu w celu kontynuowania starań o odzyskanie spadku po królowej Bonie. Tylko już przy okazji miał wypełnić poselstwo we Florencji oraz w Rzymie wobec papieża Klemensa VIII. R. był zachwycony Neapolem i początkowo miał nadzieję na pomyślny rezultat swojej misji. Toteż, chociaż sprawa rewindykacji sum neapolitańskich prawie się nie posuwała, chwalił Neapol i pobyt w nim wykorzystywał w celu akcji propagandowej na rzecz Polski. Dom R-i stał się wkrótce czymś w rodzaju polskiej ambasady, do której kierowali swe kroki podróżujący do Włoch Polacy, szczególnie studiujący w Padwie i w Rzymie. Utrzymywał także bliskie kontakty z przyjaciółmi w kraju, zwłaszcza z Szymonem Szymonowicem. Z czasem jednak nawet owa kulturalna misja stała się dla niego dolegliwa, z powodu stale pogarszającego się zdrowia (podagra). Choroba utrudniała R-ce także pracę pisarską. W Neapolu powstało i tu zostało wydane drukiem w r. 1596 jego najważniejsze dzieło polemiczne De atheismis et phalarismis evangelicorum libri duo, quorum prior de fide, posterior tractat de operibus eorum…Dedykowane Zygmuntowi III, zawierało ono zestawienie, błędnych z punktu widzenia Kościoła katolickiego, poglądów przedstawicieli różnych kierunków wyznaniowych (do błędnowierców zaliczył R. również Erazma z Rotterdamu), przykłady ich niezgody (dysputy, synody), wzajemnych oskarżeń (czyli powtórzona Ministromachia) oraz wystąpień przeciw władzy państwowej." Polski Słownik Biograficzny

Exlibris pochodzi właśnie z okresu pobytu R. w Neapolu.

Nieliczne marginalia rękopiśmienne z epoki w tekście, na wyklejkach adnotacje własnościowe z 1604 oraz 1605 roku..