CHRUŚCIEL - KOŁODZIEJSTWO wozy sanie koła technologia budowa

CHRUŚCIEL Zbigniew

KOŁODZIEJSTWO 

MATERIAŁOZNAWSTWO I TECHNOLOGIA WYKONYWANIA WOZÓW I SAŃ

Warszawa 1982,  Biuro Wydawnictw HWiU „Libra", , str. 276, oprawa oryginalna, broszurowa

"Pojazdy zaprzęgowe były od bardzo dawna, podstawowym środkiem transportu. Początki ich budowy wiążą się z pojawieniem zasadniczego elementu konstrukcji, jakim jest koło. Toczące się wałki zostały przekształcone w koła o pełnych tarczach. Pierwsze wozy były dwukołowe, nie umiano bowiem rozwiązać zagadnienia skrętu. Wraz z rozwojem cywilizacji, sieci dróg i zasięgu komunikacji wzrastała też rola pojazdów stanowiących powszechny środek transportu ładunków i osób.
Wraz z postępem techniki doskonalone były też i pojazdy zaprzęgowe. Wykonywano coraz więcej typów i odmian konstrukcyjnych wozów, dostosowywanych do rodzaju przewożonych ładunków i zapewniających lepszą ich funkcjonalność. Obok wozów dwukołowych pojawiły się wozy czterokołowe o zaprzęgu dwu- i czterokonnym. W wozach zastosowano resory. Ulepszano stale konstrukcję kół. Pojawiły się koła szprychowe z metalową obręczą.
W latach powojennych konstrukcja wozów była nadal ulepszana. Powszechnie stosowano koła ogumione o konstrukcji metalowej; zamiast tulei żeliwnych wprowadzono łożyska rolkowe i kulkowe. W coraz szerszym zakresie stosowano metale.
Pomimo dynamicznego rozwoju motoryzacji w ostatnich latach, na wsi wóz konny nadal stanowi podstawowy środek transportu.
Wraz z rozwojem produkcji pojazdów wzrastała też ranga zawodu kołodzieja. W produkcji wozów istniała daleko posunięta specjalizacja. Rola kołodzieja sprowadzała się tylko do wykonawstwa kół. Obok kołodzieja wozy wykonywali rzemieślnicy zwani stelmachami, których główną specjalnością były podwozia. Zmiany konstrukcji pojazdów oraz stosowanie do ich budowy w coraz szerszym zakresie metali spowodowały zmiany charakteru tego zawodu. Rola i znaczenie kołodziejstwa jako specjalistycznego zawodu ulega przeobrażeniom. Dawny podział na kołodzieja i stelmacha zanika. Obecnie całość drewnianej konstrukcji wozów wykonuje rzemieślnik nazywany stolarzem-kołodziejem. Charakter robót uległ zmianie. Tradycyjne koła drewniane szprychowe wykonuje się coraz rzadziej. Natomiast zakres robót poszerzył się o wykonywanie nadwozi, przyczep do traktorów, napraw maszyn rolniczych, różnych narzędzi i sprzętów gospodarczych. Praca stolarza-kołodzieja ma charakter usługowy, jest on wykonawcą indywidualnych zamówień.
Literatura z zakresu kołodziejstwa i budowy pojazdów zaprzęgowych jest uboga. Opracowanie to przeznaczone jest do szkolenia rzemieślników. Zawiera niezbędne wiadomości o materiałach i technologii wykonywania pojazdów, nie tylko z zakresu tradycyjnego kołodziejstwa (wozy o kołach szprychowych z drewna). Uwzględnia też szerszy zakres robót i usług, z jakimi stolarz-kołodziej spotyka się na co dzień w dzisiejszych czasach. Z tego względu w treści szerzej omówiono zagadnienia różnych rodzajów obróbki drewna." Wstęp.

Rzadkie!

Stan DB/BDB/ rdzawe plamki na okładce [zdjęcie poglądowe!], poza tym be zarzutu