SZCZEŚNIAK; SZOTA- DROGA DO NIKĄD [UPA Bieszczady]

Antoni B. Szcześniak, Wiesław Z. Szota

DROGA DO NIKĄD

Dzialalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i jej likwidacja w Polsce

Wyd.1

Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1973,  str. 588, format  

"Ksiazka ta jest najszerszym studium ukrainskiego oporu zbrojnego oraz dzialan UPA w PRL. Faktycznie jest ona podsumowaniem poprzednich badan. Wyglada tez na to, ze jest ich ukoronowaniem, gdyz po niej nie opublikowano juz zadnej powazniejszej pracy na ten temat...

O ksiazce tej dowiedzialem sie najpierw nastepujacych rzeczy: w Warszawie ukazala sie obszerna monografia UPA, ale zostala skonfiskowana na polecenie ambasady sowieckiej. Ksiazke sciagnieto z ksiegarn a nawet od znanych ksiegarzom nabywcow. Jednakze czesc nakladu byla juz rozkupiona lub odeszla za granice i nie mozna juz jej bylo wycofac...

Przytoczone reakcje na ta ksiazke i jej oceny sa uzasadnione. Jest ona rzeczywiscie najbardziej wyczerpujaca praca o UPA w PRL. Jednoczesnie ksiazka ta jest demagogicznym atakiem nie tylko na UPA, lecz takze na wszystkich ukrainskich niepodleglosciowcow oraz dzialaczy spolecznych i koscielnych przesladowanych przez bolszewicka Rosje. Dlatego tez racje miala polska bibliotekarka nazywajac ja "ohydna agitka antyukrainska"...

Ukoronowaniem badan nad UPA w latach 1960-70 stala sie wspolna monografia A.W. Szczesniaka i W.Z. Szoty "Droga do nikad". Dzieje UPA rozpoczynaja oni od historii Organizacji Nacjonalistow Ukrainskich (OUN) na szerszym tle stosunkow polsko-ukrainskich od czasow przedwojennych do roku 1947. Monografia zaplanowana zostala jako wszechstronna i wyczerpujaca historia ukrainskiego ruchu niepodleglosciowego na tym obszarze. Podaje ona wiele informacji o ukrainskim zyciu gospodarczym, spolecznym, koscielnym i politycznym pod wladza przedwojennej Polski i za czasow okupacji niemieckiej. Ksiazka sklada sie z dwoch dosc odmiennych czesci. Ponad jedna trzecia ksiazki - pierwsze trzy rozdzialy - dotyczy calosci ziem zachodnio-ukrainskich. Na ich tematyke wskazuja tytuly rozdzialow: 1) Okres miedzywojenny, 2) Dzialalnosc OUN w poczatkowym etapie wojny, 3) Ukrainskie nacjonalistyczne podziemie zbrojne w latach 1943-1944. Reszta ksiazki dotyczy ludnosci ukrainskiej i dzialan UPA na zachod od linii Curzona. Pierwsze trzy rozdzialy, niejako wstepne, sa raczej ogolnikowe i oparte sa na badaniach innych autorow czy wrecz na sowieckich paszkwilach ze "szkoly" Jaroslawa Halana.11 Druga czesc - dzialania UPA w Polsce - to juz specjalnosc autorow. Opracowana jest ona lepiej. W obydwu czesciach autorzy podaja duzo informacji opartych na szerokim materiale zrodlowym. Cytuja oni obficie nie tylko wydawnictwa komunistyczne, ale tez ksiazki publikowane na Zachodzie, w tym ukrainskich autorow emigracyjnych. Jednakze dobor informacji, a przede wszystkim ich interpretacja i komentarze sa tendencyjne. Autorzy nie wahaja sie tez wypaczac i falszowac faktow. Nie zamierzam analizowac calej ksiazki czy prostowac jej niedociagniec, gdyz oznaczaloby to pisanie ksiazki o ksiazce. Chce tylko ogolnie ja scharakteryzowac i zatrzymac sie nad niektorymi problemami badan nad dziejami UPA. Skoncentruje sie przy tym na znanych mi niescislosciach." Ewhen Shtendera

Nieczęste pierwsze wydanie!

TWARDA OPRAWA PŁÓCIENNA Z OBWLUTĄ

Stan BDB-/ jednakże obwoluta lekko podniszczona, przybrudzona